Viêm cân gan chân hay còn được gọi là viêm cân gan bàn chân là một chứng bệnh rất phổ biến. Đây là tình trạng cơ gân bàn chân bị viêm (sưng) dẫn đến đau gót chân.
Viêm cân gan chân thường thấy ở tuổi trung niên nhưng cũng có thể gặp ở người trẻ, những người phải đi bộ nhiều, đứng lâu hoặc có thói quen đi chân đất, đi dép đế quá cứng, mang giày và miếng lót giày không thích hợp, người béo phì, tập thể dục quá mức, các vận động viên,… Một số trường hợp, nguyên nhân là do dị tật vòm gan chân quá cao, co rút cơ cẳng chân,..
Viêm cân gan bàn chân là gì?
Viêm cân gan bàn chân gây đau dưới gót chân. Cân gan bàn chân là một bó gân có cấu trúc như lưới nối gót chân với phần trước bàn chân. Vai trò của cân gan bàn chân là để giảm sốc và hỗ trợ vòm bàn chân, giúp bạn đi đứng bình thường.
Viêm cân gan bàn chân là chấn thương rất phổ biến ở runner. Cân gan bàn chân là bộ phận rất dễ hao mòn vì phải hoạt động thường xuyên. Nếu chân chịu quá nhiều áp lực, cân gan chân có thể bị tổn thương hoặc nặng hơn là bị đứt. Lúc này, cân gan bàn chân sẽ bị viêm gây đau và đơ cứng.
Nguyên nhân gây viêm cân gan bàn chân tuy chưa được xác định rõ, một nghiên cứu được thực hiện 2003 cho thấy có khả năng tình trạng này xảy ra là do thoái hóa chứ không phải do viêm.
Triệu chứng viên cân gan bàn chân
Các triệu chứng viêm cân gan chân bao gồm các cơn đau buốt hoặc đau âm ỉ thường là ở gót chân hoặc ở lòng bàn chân ở một chân hoặc hai chân.
Những cơn đau âm ỷ hoặc đau nhói gây ra do viêm cân gan bàn chân sẽ trở nặng theo thời gian. Một số người sẽ cảm thấy đau rát từ gót chân kéo ra hướng ngoài.
Vào buổi sáng khi vừa thức dậy hoặc sau khi đã ngồi hoặc nằm được một lúc, bạn sẽ thấy đau nhiều hơn khi đứng dậy và bắt đầu bước đi. Bạn cũng sẽ đặc biệt thấy khó khăn khi phải leo cầu thang.
Sau khi hoạt động nhiều, bạn cũng sẽ cảm thấy đau hơn và khó chịu hơn do chỗ viêm bị động. Cơn đau thường sẽ không xuất hiện trong khi hoạt động mà là sau khi ngừng hoạt động.
Tìm hiểu thêm Đau gót chân sau khi chạy: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa
Hammer Balm Cream 44ml
650,000vnđ
Chai Xịt Lạnh Starbalm Cold Spray 150ml
220,000vnđ
Starbalm Massage Lotion 200ml
240.000vnđ
Gel Làm Lạnh Starbalm Cold Gel 100ml
170,000₫Nguyên nhân gây viêm cân gan bàn chân
Những đối tượng có nguy cơ mắc phải chứng viêm cân gan bàn chân là những người có độ tuổi từ 40-70. Trong đó, tỷ lệ nữ mắc phải chứng này là cao hơn so với ở nam. Tình trạng này được ghi nhận là thường xảy ra ở giai đoạn cuối của thai kỳ ở phụ nữ mang thai.
Bạn cũng sẽ dễ bị viêm cân gan bàn chân nếu bị thừa cân hay béo phì. Ngoài ra, những người phải đứng cả ngày để làm việc cũng dễ mắc phải chứng này, như phục vụ ở nhà hàng hoặc công nhân ở xí nghiệp chẳng hạn.
Cấu trúc chân có lòng bàn chân vòm cao hoặc chân bị bẹt cũng sẽ có khả năng bị viêm ở cân gan bàn chân. Những nguyên nhân khác bao gồm dây chằng gót chân bị căng, giày có đế quá mềm mà không có đệm bổ trợ vòm chân.
Gai gót chân không phải là nguyên nhân gây ra viêm cân gan bàn chân.
Cách kiểm tra và chẩn đoán viêm cân gan bàn chân
Bạn sẽ phải thực hiện một số bài kiểm tra tổng quát để kiểm tra chân để biết chính xác chỗ đau là ở đâu. Việc kiểm tra này là để xác định cơn đau của bạn là do viêm cân gan bàn chân mà không phải là do những nguyên nhân khác.
Trong quá trình đánh giá, bạn sẽ phải co và duỗi bàn chân trong khi cân gan bàn chân được đẩy để xem cơn đau tệ hơn khi bạn co gập bàn chân và giảm đau khi duỗi ngón chân hay không. Những dấu hiệu như chỗ đau ửng đỏ hoặc sưng tấy cũng được chú ý.
Những điều kiện được xem xét để đánh giá tình trạng của bạn bao gồm:
- Phản xạ
- Độ săn của cơ bắp
- Cảm giác khi nhìn và chạm
- Độ phối hợp
- Thăng bằng
Bạn cũng có thể được chụp X-ray hoặc MRI để xác định những chỗ nứt, gãy trong xương.
Cách điều trị viêm cân gan bàn chân
Những cách điều trị đơn giản như chườm đá, nghỉ ngơi, hay dùng các loại nẹp và thuốc kháng viêm thường được áp dụng tại nhà. Nếu các phương pháp này không có tác dụng thì bạn có thể đi khám và yêu cầu được tiêm corticoid.
Trước khi tiêm corticoid, bạn có thể sẽ được siêu âm để xác định vị trí tiêm phù hợp. Corticoid có thể được bôi lên bề mặt da gót chân và vòm chân, sau đó, một dòng điện vừa phải và không gây đau sẽ được truyền đến để cho thuốc thẩm thấu qua da vào cơ bắp.
Vật lý trị liệu cũng là một phần quan trọng trong điều trị viêm cân gan bàn chân. Nó cũng hỗ trợ kéo giãn cân gan bàn chân. Chuyên viên vật lý trị liệu có thể hướng dẫn các bài tập mà bạn có thể tập phần cơ dưới chân, giúp bạn có thể đi lại với độ thăng bằng tốt hơn và có thể giảm áp lực cho cân gan bàn chân.
Nếu vẫn còn thấy đau, bạn sẽ có thể được gợi ý phương pháp trị liệu sốc. Đây là phương pháp trị liệu sử dụng sóng để kích hoạt quá trình hồi phục của gân chân. Những tác dụng phụ có thể gặp phải bao gồm.
- Bầm
- Sưng
- Đau
- Tê
Tuy nhiên, trị liệu bằng sóng chưa được chứng minh là có thật sự hiệu quả trong quá trình điều trị giảm triệu chứng. Nếu những phương pháp trên không có tác dụng thì bạn có thể sẽ được đề nghị tiến hành phẫu thuật để điều trị.
Xem thêm Cách xử lý 15 chấn thương phổ biến ở runner
Phẫu thuật điều trị viêm cân gan bàn chân
Phẫu thuật là phương án sau cùng bạn cần phải tiến hành nếu những phương pháp khác trở nên vô dụng. Thời gian để xác định bạn có cần phải phẫu thuật hay không là khi cơn đau dữ dội kéo dài từ 6-12 tháng.
Khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ tách một phần cân gan bàn chân khỏi xương gót chân để giảm áp lực. Tuy nhiên, việc này có thể làm suy yếu vòm chân và có nguy cơ mất chức năng bàn chân.
Nếu không thể co gập bàn chân sau khi đã thực hiện các động tác co duỗi, bạn sẽ được đề nghị phẫu thuật kéo dài bó cơ bắp chân để tăng vận động cho mắt cá và giảm căng thẳng cho cân gan bàn chân.
Hậu quả của quá trình phẫu thuật là những cơn đau mãn tính đi kèm với tổn thương các dây thần kinh. Vì vậy, đây chỉ nên là phương án cuối cũng sau khi những phương án trước đó được thực hiện nhưng không thành công.
Các bài tập cho cân gan bàn chân
Những bài tập co giãn cơ nhẹ nhàng có thể giảm đau và phòng tránh viêm cân gan bàn chân Kéo giãn bắp chân và cân gan bàn chân sẽ giúp cơ bắp được thư giãn và giảm đau gót chân.
Bạn cần phải dành thời gian nghỉ ngơi sau khi một số môn thể thao, như chạy bộ chẳng hạn, để cân gan bàn chân có thời gian hồi phục. Bạn có thể tập những môn thể thao như bơi lội để có thể tiếp tục tập luyện mà không làm cho gót chân đau hơn. Bên cạnh đó, khi chạy lại, bạn cũng nên bắt đầu chạy chậm trước khi tăng tốc.
Bạn cũng nên kéo cơ trong khi tập luyện để tránh bị đau. Việc kéo giãn cơ trước khi tập cũng là một việc rất quan trọng.
Các dụng cụ như ghế và foam roller, thậm chí là chai nước đông đá cũng có thể được dùng để tập các động kéo giãn cơ đơn giản.
Hercule TPE & PU Yoga Mat
Các phương pháp điều trị tại nhà
Trong điều trị viêm cân gan bàn chân, việc giảm đau hoặc giảm viêm là rất quan trọng nhưng không trực tiếp điều trị tổn thương trên dây chằng cân gan bàn chân.
Trị liệu tại nhà
Khi trị liệu tại nhà, bạn không nên hoạt động nhiều, chườm đá trong 15-20 phút 3-4 lần mỗi ngày để giảm sưng.
Bạn có thể giảm cũng như thay đổi các bài tập để phù hợp với tình trạng cơ thể hiện tại. Khi mang giày, bạn cũng nên dùng giày có đệm lót để chân được nâng đỡ tốt hơn. Giày bị mòn nên được thay thế. Bên cạnh đó, bạn cũng nên tập các bài tập kéo giãn cơ để giảm đau.
Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các loại thuốc kháng viêm không steroid như ibuprofen (Motrin hoặc advil) và naproxen (Aleve) có thể giúp bạn giảm đau.
Nẹp và các dụng cụ hỗ trợ
Ống nẹp dùng buổi tối có thể giúp kéo giãn bắp chân và vòm chân. Loại nẹp này có thể giữ bàn chân bạn ở tư thế gập vào và kéo dài cân gan bàn chân và gân gót chân qua đêm, tránh được tình trạng bị đau và đơ cứng vào buổi sáng.
Những loại dụng cụ hỗ trợ vòm bàn chân có thể giúp giảm đau và áp lực lên cân gan bàn chân.
Nẹp bốt hạn chế hoạt động của bàn chân và giảm căng cơ trong thời gian cân gan bàn chân hồi phục.
Thông thường, những phương pháp có thể thực hiện tại nhà này là đủ để điều trị viêm cân gan bàn chân tại nhà.
Tinh dầu cho bệnh viêm cân gan chân
Tuy chưa có nhiều nghiên cứu về việc điều trị bệnh viêm cân gan chân bằng tinh dầu, nhưng một số nghiên cứu cho thấy rằng sử dụng tinh dầu có thể làm giảm đau và viêm. Các loại dầu này bao gồm:
- tinh dầu oải hương
- tinh dầu sả chanh
- dầu khuynh diệp
- tinh dầu hoa hồng
Hãy pha loãng tinh dầu của bạn với dầu trung hó khác, như dầu dừa, trước khi sử dụng để massage. Bạn cũng có thể hít vào hơi nước từ hỗn hợp tinh dầu hòa với nước nóng.
Việc sử dụng các loại tinh dầu này có thể không giúp ích được nhiều vì không rõ tình trạng này có phải là nguyên nhân gây khó chịu và viêm hay không. Bạn vẫn có thể sử dụng các loại tinh dầu để thử xem nó có hiệu quả hay không.
Phòng ngừa bệnh viêm cân gan chân
Bạn có thể tránh được bệnh viêm cân gan chân nếu có thể thay đổi thói quen sinh hoạt.
Mang giày có đệm bổ trợ vòm bàn chân tốt và thay đổi giày thể thao của bạn thường xuyên. Nếu bạn là một runner, bạn nên thay giày sau mỗi lần chạy được khoảng 400-500 dặm (643.7 – 804.7km).
Đâu là Thời điểm nào báo hiệu bạn cần mua đôi giày chạy bộ mới?
Kết hợp các bài tập như bơi lội hoặc đi xe đạp vào lịch tập luyện của bạn. Tránh tập các bài tập tác động nhiều lên cơ thể như chạy bộ. Trước khi tập thể dục, bạn nên khởi động bằng cách giãn cơ bắp chân, gân Achilles và cơ bắp chân.
Hãy cố để giữ cân nặng hợp lý. Nếu bạn đang thừa cân, hãy cố gắng giảm cân để giảm áp lực lên cân gan chân.
BPI Sport CLA + Carnitine 350g
600,000vnđ
Nutrex Lipo-6 CLA
350,000vnđ
Nutrex Lipo 6 Black Hers 120 Viên
850.000vnđ
Nutrex Lipo-6 Black Stim-Free
1,450,000₫Phục hồi sau viêm cân gan chân
Đa phần những người bệnh viêm cân gan chân sẽ cảm thấy khá hơn trong vòng vài tháng điều trị tại nhà sau khi nghỉ ngơi, chườm đá và co giãn cơ.
Bạn cũng có thể băng cố định chân để hỗ trợ quá trình phục hồi. Băng cố định hạn chế hoạt động của dây chằng.Theo một đánh giá được thực hiện năm 2015, động tác nhịp chân cũng có thể giúp giảm đau.
Bạn có thể sử dụng băng oxit kẽm hoặc băng kinesiology. Để có thể sử dụng băng một cách thuần thục, bạn sẽ mất thời gian để có thể luyện tập, nhưng khi bạn có thể tự băng chân đúng cách thì quá trình hồi phục sẽ trở nên thuận lợi hơn.
Viêm cân gan chân và gai gót chân
Gai gót chân là một mẩu xương móc có thể hình thành trên xương gót chân, hoặc xương gót chân. Giống như viêm cân gan chân, áp lực kéo dài trên bàn chân có thể gây ra gai gót chân. Tình trạng này có thể được chẩn đoán thông qua ảnh chụp X-quang.
Tuy nhiều người thường cho rằng đau chân là do gai gót chân, nhưng gai gót chân không gây ra nhiều triệu chứng.
Theo Hiệp hội Bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ (AAOS), cứ 10 người thì có 1 người bị gai gót chân, nhưng chỉ 1 trong 20 người đó là có cảm giác gót chân bị đau.
Ngược lại, Phòng khám Cleveland báo cáo rằng 50 phần trăm những người bị gai gót chân cảm thấy đau ở gót chân.
Các nguyên nhân gây ra gai gót chân bao gồm:
- Giày không có đệm bổ trợ hoặc quá cũ
- Thừa cân
- Viêm khớp
- Đi bộ với một dáng đi không chính xác hoặc không tự nhiên
Viêm cân gan chân cũng làm tăng khả năng gây ra gai gót chân. Cách điều trị gai gót chân duy nhất là phẫu thuật nhưng nó thường không gây đau hoặc các triệu chứng khác. Đa số các trường hợp bị gai gót chân thường không cần phẫu thuật.
Bạn có thể áp dụng các phương pháp điều trị viêm cân gan chân cho điều trị gai gót chân. Nghỉ ngơi và chườm đá, thuốc giảm đau và lót giày để giảm triệu chứng.
Viêm cân gan chân ở trẻ em
Trẻ em, giống như người lớn, cũng có thể bị viêm cân gan chân do dây chằng làm việc quá sức hoặc do đi giày cũ hoặc không có đệm bổ trợ. Nếu không khám và điều trị sớm thì bệnh để càng lâu sẽ càng nghiêm trọng.
Chườm đá gót chân để giảm kích ứng hoặc viêm nhiễm. Xoa bóp khu vực này cũng có thể giúp vết thương mau lành. Hãy đảm bảo trẻ nghỉ ngơi, không chạy, nhảy, đứng lâu.
Khi trẻ có thể hoạt động bình thường, bạn có thể hướng dẫn trẻ tập các bài tập khởi động và vươn vai để bệnh không tái phát. Bạn cũng nên kiểm tra xem giày trẻ đang đi có vừa vặn, có đệm bổ trợ không.
Đau gót chân cũng có thể là triệu chứng của viêm gân gót chân hoặc gãy xương.
Chế độ ăn kiêng khi mắc phải viêm cân gan chân
Sau đây là những chất vi lượng có thể giúp bạn hồi phục nhanh hơn:
- vitamin C
- kẽm
- glucosamine
- bromelain
- dầu cá
Ultimate Nutrition Vitamin C Plus 60 Viên
390,000vnđ
Blackmores Men’s Performance Multi Vitamin 50 Viên
572,000vnđ
Vitamin Hammer Nutrition Premium Insurance Caps
690,000vnđ
Pharmekal One Daily 60 Viên
280,000vnđBạn nên bổ sung các chất dinh dưỡng từ một chế độ ăn uống cân bằng hơn là từ các thực phẩm bổ sung.
Nếu tăng cân là nguyên nhân gây ra bệnh viêm cân gan chân, thì việc ăn một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp bạn giảm cân và giảm đau gót chân.
Biến chứng viêm cân gan chân
Viêm cân gan chân có thể trở thành bệnh mãn tính nếu không được điều trị đúng cách. Hậu quả là nó có thể thay đổi cách bạn đi bộ và gây tổn thương cho:
Tiêm steroid và một số phương pháp điều trị khác có thể làm suy yếu dây chằng cân gan chân và gây đứt dây chằng.
Phẫu thuật có thể gây chảy máu, nhiễm trùng và phản xạ với thuốc mê. Việc bóc tách cơ bắp chân cũng có thể gây ra những thay đổi ở bàn chân và tổn thương dây thần kinh của bạn. Phẫu thuật kéo dài cơ bắp chân cũng có thể gây tổn thương dây thần kinh.
Kết luận
Đa số người bị viêm cân gan chân không cần phẫu thuật để giảm đau. Thay vào đó, tình trạng này được cải thiện thông qua vật lý trị liệu, điều trị tại nhà và điều trị y tế. Tuy nhiên, thời gian điều trị có thể mất vài tháng đến 2 năm để cải thiện các triệu chứng.
Nguồn: healthline.com
