Trong các cuộc thi chạy marathon, có một mẹo rất hay để rút ngắn quãng đường chạy để rút ngắn thời gian chạy của bạn đó là chạy theo các đường tiếp tuyến giúp thành tích chạy của bạn trong cuộc thi đó được tăng lên và biết đâu bạn sẽ còn có thể phá vỡ kỷ lục của chính bạn.
Bạn có biết rằng cách bạn chạy trên đường đua có thể ảnh hưởng đến thời gian hoàn thành ? Nếu bạn không chú ý đến việc chạy theo đường cong ngắn nhất (hay còn gọi là chạy theo đường tiếp tuyến), bạn có thể phải chạy thêm một khoảng cách không nhỏ, từ 0.2 đến 0.3 dặm (khoảng 300-500 mét) so với chiều dài chính thức của cuộc đua. Điều này có nghĩa là bạn sẽ mất thêm vài giây, thậm chí vài phút, để vượt qua đích đến.
Vậy chạy theo tiếp tuyến là gì? Làm thế nào để áp dụng kỹ thuật này trong thi đấu? Và liệu nó có quan trọng với tất cả các chân chạy hay không? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.
Chính xác thì chạy theo đường tiếp tuyến nghĩa là gì ?
“Chạy theo đường tiếp tuyến” là một cụm từ thường được nhắc đến trong cộng đồng chạy bộ, cả trong giới chuyên nghiệp, bạn có thể đã nghe Emma Bates đề cập đến cụm từ này trong cuộc họp báo sau cuộc đua khi thảo luận về lý do tại sao cô ấy chạy một mình thay vì chạy theo nhóm và cả những người chạy giải trí.
Theo Sydney Devore, huấn luyện viên chạy bộ được chứng nhận RRCA có trụ sở tại Ferndale, Michigan với McKirdy Trained và từng hai lần vượt qua vòng loại Olympic Marathon Trials, chạy theo đường tiếp tuyến có nghĩa là chạy quãng đường ngắn nhất có thể từ Điểm A đến Điểm B (tức là từ đầu đến cuối ). Điều này thường có nghĩa là bạn luôn chạy ở khúc cua trong của đường.
Nếu một đường đua được USATF (Hiệp hội Điền kinh Hoa Kỳ) chứng nhận, nó sẽ được đo theo đường tiếp tuyến, có nghĩa là nếu bạn không chạy theo nó, bạn sẽ phải chạy nhiều hơn so với khoảng cách chính thức của cuộc đua.
Đôi khi một cuộc đua có thể có đường tiếp tuyến được vẽ trên mặt đường – như là vạch màu xanh trong cuộc thi marathon Berlin và Chicago – tuy nhiên, sự đông đúc của các vđv tham gia có thể khiến bạn khó mà theo kịp nó hoàn toàn trong suốt quá trình thi đấu.
Hầu hết các cuộc đua thường có nhiều đoạn cua trên đường hoặc giống như ở giải chạy marathon Boston, đường đua rất uốn lượn và quanh co. Đối với một cuộc đua như Boston, để chạy theo tiếp tuyến, bạn phải chạy xiên vào phía trong của mỗi khúc cong bạn gặp (xem hình minh họa bên trên). Nó gần như là bạn đang chạy lượn qua lượn lại cả thời gian, nhưng thực ra đó là đường ngắn nhất từ điểm A đến điểm B.
Mặc dù về mặt lý thuyết nghe có vẻ đơn giản, nhưng chạy theo đường tiếp tuyến là một khái niệm mà nhiều vận động viên chạy ở các cấp độ khác nhau phải vật lộn để nắm bắt chứ chưa nói đến việc thực hiện.
Mặc dù nghe có vẻ đơn giản về mặt lý thuyết, nhưng chạy theo đường tiếp tuyến là một khái niệm mà nhiều vận động viên chạy ở các cấp độ khác nhau phải vật lộn để nắm bắt huống chi là thực hiện.
Devore chính là một ví dụ: Trong khi chạy marathon Boston năm nay cô đã hoàn thành với thời gian cá nhân tốt nhất là 2:31:08, cô đã có kế hoạch chú ý đến việc chạy theo tiếp tuyến (đây là lần thứ bảy cô chạy marathon). Cô kết thúc cuộc đua với 26.3 dặm trên đồng hồ GPS của mình thay vì 26.6 như lần đầu tiên cô chạy năm 2021.
“Tôi đã nói về việc ‘chạy theo đường tiếp tuyến’ trong nhiều năm và tôi thực sự không nghĩ rằng mình đã hiểu nó có thể tạo ra sự khác biệt như thế nào cho đến Boston năm nay. Devore chia sẻ thêm
Tôi biết cách chạy theo tiếp tuyến từ lâu và tôi thực sự không nghĩ rằng mình đã hiểu nó có thể tạo ra sự khác biệt như thế nào cho đến Boston năm nay. Lần này, tôi thấy rõ rằng những người trước mặt tôi chạy sai tiếp tuyến. Tôi đã vượt qua họ mà không cần chạy hơn họ. Họ không làm điều đơn giản như tôi đã làm “chạy theo đường tiếp tuyến“.
Ngay cả khi một hướng đi thẳng và không có rẽ phải hoặc trái rõ ràng, thì chắc chắn sẽ có một tiếp tuyến nếu nó chạy trên một con đường rộng.
Chạy theo tiếp tuyến có lợi cho tất cả các chân chạy hay không?
Dù bạn có đang cố gắng chiến thắng cuộc đua hay không, chạy theo tiếp tuyến vẫn là một điều đáng để tập trung. Lý do lớn nhất là hầu hết các tay chạy đều muốn đến đích càng nhanh càng tốt.
“Thêm nữa, nếu bạn chạy theo đường thẳng, bạn sẽ chạy với lượng nỗ lực ít nhất, từ quan điểm vật lý điều này có lợi cho các vđv chạy ở mọi cấp độ,” Andres Padilla, một VĐV chạy marathon với thời gian 2:28:14 và USATF ở Corona, California cho biết thêm. “Bạn sẽ không muốn lãng phí nhiều năng lượng hơn mức cần thiết.”
Không chỉ vậy, việc tích lũy quá nhiều khoảng cách thừa từ việc không chạy theo đường tiếp tuyến đúng cách có thể khiến thời gian về đích của bạn mất thêm vài phút.
Đây là điều mà tôi biết rõ – tôi rất đau khổ khi hoạt động Strava của tôi cho cuộc đua Houston nói rằng PR của tôi là 3:28:43, trong khi trên bảng thành tích của sự kiện là 3:30:14.
Mặc dù tôi biết cần chú ý hơn đến việc chạy theo tiếp tuyến, nhưng tôi cũng biết rằng tôi dừng lại ở mỗi trạm nước và chúng không phải luôn được bố trí ở phía của đường cho phép chạy theo tiếp tuyến tốt nhất. Dù sao, điều này cũng đã tiết kiệm cho tôi những giây quý giá (có thể là vài phút).
Gel Bổ Sung Năng Lượng Cao Cấp Maurten GEL 100 CAF 100mg - 40g
129,000vnđ
GU Roctane Gel
60,000vnđ
Tailwind Endurance Fuel
85.000vnđ
Hammer Nutrition Hammer Gel
40,000₫“Nếu bạn không biết cách chạy theo tiếp tuyến, thì bạn cần tính đến mục tiêu thời gian của mình vì bạn sẽ chạy chậm hơn từ ba đến tám giây tùy thuộc vào tốc độ trên mỗi dặm của bạn [và khoảng cách bạn chạy thêm thường là từ 0.2 đến 0.3 dặm],” Devore nói.
Cuối cùng, tập trung vào việc chạy theo đường tiếp tuyến là một cách tuyệt vời để đánh lạc hướng tâm trí của bạn khi một cuộc đua đang diễn ra khó khăn về thể chất hoặc tinh thần, Devore cho biết thêm.
Cuối cùng việc tập trung vào việc chạy theo đường tiếp tuyến là một cách tuyệt vời để đánh lạc hướng tâm trí của bạn khi cuộc đua đang diễn ra khó khăn. Devore bổ sung thêm.
“Nếu bạn có thể chia nhỏ cuộc đua marathon thành những phần nhỏ hơn, ví dụ như chỉ chạy đến khúc cong bên trong tiếp theo và tập trung vào những ô rất nhỏ có thể đạt được mà bạn có thể đánh dấu, thì bạn có thể đánh lạc hướng bộ não của mình bằng cách tập trung vào thứ mà bạn có thể kiểm soát” cô nói. “Thay vì quan tâm đến việc bạn còn phải chạy xa nữa mới về đích hoặc bạn đang chạy lên dốc như thế nào, bạn ít nhất có thể kiểm soát rằng bạn đang chạy theo đường tiếp tuyến với khả năng tốt nhất của mình.”
Mặc dù có những lợi ích khi chạy theo đường tiếp tuyến ngay cả khi bạn không cố gắng phá kỷ lục cá nhân, nhưng cũng có những trường hợp bạn cần phải chú ý về chúng. Ví dụ: nếu bạn biết sẽ có những khúc ngoặt gấp trong cuộc đua của mình, chẳng hạn như những khúc cua rất hẹp.
Padilla nói: “Một cuộc đua có khúc cua chữ U có thể khiến bạn khó chạy theo các tiếp tuyến một cách hiệu quả [bởi vì] nếu một góc cua quá gấp, bạn có thể phải giảm tốc độ khi vòng qua ngã rẽ để chạy theo các tiếp tuyến” Padilla nói. “Ngoài ra, nếu một đường đua nằm trên một khúc cua nghiêng, bạn có thể phải chạy nghiêng và khuỵu gối, điều này rõ ràng là có hại nhiều hơn là có lợi.”
“Một cuộc đua có khúc cua hình chữ U có thể khiến việc chạy theo tiếp tuyến hiệu quả trở nên khó khăn [vì] nếu góc cua quá gấp, bạn có thể phải chậm lại và làm mất nhịp độ của mình khi bạn vòng quanh để chạy theo tiếp tuyến,” Padilla nói. “Ngoài ra nếu một cuộc đua diễn ra trên một đường cong nghiêng, bạn có thể phải chạy nghiêng và khuỵu gối, điều này rõ ràng là có hại nhiều hơn là có lợi”
Có thể thực hành chạy theo đường tiếp tuyến trong tập luyện hằng ngày không?
Mặc dù có thể luyện tập chạy theo tiếp tuyến trên đường, nhưng iRace khuyên bạn chỉ nên làm như vậy nếu bạn sống trong khu dân cư nơi có đường nội khu riêng và không có xe cộ qua lại.
Bởi vì chạy theo tiếp tuyến bạn sẽ liên tục băng qua dòng xe cộ từ bên này sang bên kia để làm điều này, do đó phá vỡ quy tắc chạy phổ biến là luôn chạy ngược dòng xe cộ và điều này cực kỳ nguy hiểm khi bạn chạy trên đường ở Việt Nam, nơi giao thông vô cùng hỗn loạn. Nhưng nếu bạn có một nơi an toàn để làm điều đó, bạn chắc chắn có thể thực hành chạy theo đường tiếp tuyến.
Sẽ hiệu quả hơn nếu bạn chuẩn bị tinh thần cho một chặng đường bằng cách nghiên cứu lộ trình trước và biết được có bao nhiêu ngã rẽ để bạn có ý thức hơn về việc chạy các tiếp tuyến ngay từ đầu.
Xem thêm:Gel năng lượng là gì? Bạn có cần dùng khi chạy bộ không?
Bạn nên làm gì nếu bạn thấy mình chạy sai giữa cuộc đua?
Nếu bạn nhận ra rằng mình đang không chạy theo đường tiếp tuyến trong khi thi đấu, Devore cảnh báo không nên hoảng loạn về việc bù đắp thời gian bằng cách tăng tốc độ đột ngột, đặc biệt là nếu cuộc đua vẫn còn ở giai đoạn đầu.
Thay vào đó, cô ấy khuyên bạn nên chờ đợi để tập trung vào nó sau khi vượt qua mốc 10 dặm, đây thường là thời điểm mà ngay cả những cuộc đua marathon đông đúc nhất cũng bắt đầu thưa dần khi mọi người tăng tốc hoặc giảm tốc độ hoặc chậm lại.
“Sẽ là không khôn ngoan khi phản ứng quá nhanh và bắt đầu tăng tốc vì bạn sẽ có nguy cơ rơi vào ngưỡng lactic cao và khiến nhịp tim của bạn tăng vọt,” Devore giải thích. “Đối với nhiều người, sự khác biệt giữa nỗ lực marathon và nỗ lực vượt ngưỡng không quá xa, vì vậy bạn thực sự không thể chỉ đơn giản là tăng tốc đột ngột.”
Thay vào đó, Devore khuyên các vđv nên tắt tính năng tự động chia nhịp (auto-lap) trên đồng hồ và thay vào đó tự chia nhịp mỗi phần để tránh bị nản lòng khi thấy các nhịp nhanh hơn trước khi họ đến một mốc dặm.
“Ngoài ra, nếu bạn đang ở trong một tình huống mà một cuộc đua rất đông đúc và cách duy nhất để đi theo đường tiếp tuyến là luồn lách xung quanh mọi người, thì có lẽ bạn không nên tiêu tốn năng lượng để làm điều đó, điều này có thể khiến bạn phải chạy xa hơn và cố gắng nhiều hơn.”
Hammer Nutrition Recoverite 49g
105,000vnđ
Hammer Tissue Rejuvenator
1,200,000vnđ
Heed Sports Drink
69.000vnđ
Tailwind Rebuild Recovery
89,000₫“Ngoài ra, nếu bạn ở trong một tình huống mà cuộc đua quá đông đúc và cách duy nhất để theo dõi đường tiếp tuyến là lách qua lách lại giữa những người khác, thì có lẽ không đáng để bạn tiêu hao năng lượng, điều này sẽ trở thành phản tác dụng và bạn phải chạy xa hơn với cố gắng nhiều hơn”
Cuối cùng, việc chạy theo tiếp tuyến hoàn hảo không nhất thiết phải là điều quan trọng nhất để có một cuộc đua tốt.
“Nếu bạn muốn cắt giảm từng giây và phút có thể, thì việc tính toán việc chạy theo tiếp tuyến là rất quan trọng,”. “Nhưng nếu bạn không quan tâm đến một thời gian cụ thể, thì nó không nhất thiết quan trọng bằng việc duy trì nhịp độ của mình.”
Lời kết
Chạy theo tiếp tuyến là một kỹ thuật chạy bộ giúp bạn tiết kiệm thời gian và năng lượng khi tham gia các cuộc đua. Bạn có thể học cách chạy theo tiếp tuyến bằng cách nghiên cứu tuyến đường, chạy ở phía trong của đường cong, và chia nhỏ cuộc đua thành các phần nhỏ. Tuy nhiên, bạn cũng không nên quá ám ảnh với việc chạy theo tiếp tuyến nếu điều đó làm bạn mất tập trung hay gặp nguy hiểm. Hãy nhớ rằng, quan trọng nhất là bạn chạy vui vẻ và an toàn.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về việc chạy theo tiếp tuyến. Hãy áp dụng kỹ thuật này vào cuộc đua tiếp theo của bạn và xem kết quả nhé. Chúc bạn thành công và chạy nhanh như gió!
Nguồn tham khảo: Runnersworld.com
