Sáng ngày 23/12, cộng đồng yêu thích chạy bộ và ba môn phối hợp (Triathlon) tại Việt Nam đã trải qua một cú sốc lớn trước thông tin VĐV Tuân Võ iRonman – một trong những biểu tượng tiên phong của phong trào Ironman Việt Nam – đã đột ngột qua đời. Sự ra đi của anh không chỉ để lại khoảng trống và niềm tiếc thương vô hạn mà còn gióng lên một hồi chuông cảnh báo mạnh mẽ về ngưỡng giới hạn an toàn trong tập luyện thể thao cường độ cao.
Từ đường chạy Hải Phòng đến lời từ biệt cuối cùng
Theo thông tin chính thức từ gia đình và bạn bè thân thiết, Tuân Võ iRonman (tên đầy đủ là Võ Quốc Tuân, sinh năm 1984) đã trút hơi thở cuối cùng vào lúc 22 giờ ngày 22/12/2025. Chỉ trước đó ít ngày, anh vẫn duy trì một lịch trình thi đấu dày đặc cùng lối sống kỷ luật thép vốn đã trở thành thương hiệu.
Thông báo từ Câu lạc bộ Đà Nẵng Triathlon cho biết, lễ viếng anh bắt đầu từ 15h30 ngày 23/12 và linh cữu sẽ được hoả táng tại Trung tâm An Phước Viên (phường Hoà Khánh, TP. Đà Nẵng) vào lúc 9h ngày 28/12/2025.
Những tín hiệu báo trước từ cơ thể
Vào rạng sáng ngày 21/12, Tuân Võ iRonman đã tham gia một giải chạy bộ cự ly Marathon (42km) tại Hải Phòng. Đêm trước ngày thi đấu (20/12), trên trang Facebook cá nhân, anh vẫn hào hứng chia sẻ hình ảnh chuẩn bị dụng cụ thi đấu (race kit) với những món đồ quen thuộc của dân chuyên nghiệp: mũ Adidas, giày Nike Alphafly 3, đồng hồ Garmin Forerunner 965, cùng các loại gel năng lượng và viên điện giải… kèm theo những lời đùa hóm hỉnh.
Tuy nhiên, thực tế trên đường chạy đã diễn ra không như mong đợi. Chiều ngày 21/12, sau khi giải đấu kết thúc, Tuân Võ iRonman đã đăng tải dòng trạng thái chia sẻ về việc anh bị “GÃY” (một thuật ngữ runner hay dùng khi bị đuối sức hoặc bonking) ngay từ km thứ 10. Anh viết: “Cảm ơn mọi người gởi lời chúc nhưng hôm nay Tuân GÃY, lê lếch ngay từ km10 do nhịp tim tăng cao, thôi chậm lại cho con tym bớt thổn thức”.
Sau khi trở về Đà Nẵng, anh đã tâm sự với một số người bạn chạy (đồng run) rằng cơ thể cảm thấy rất mệt mỏi, có dấu hiệu bất ổn và gặp tình trạng mất ngủ nghiêm trọng. Đến 22/12, anh đã ra đi mãi mãi vì đột quỵ. Đây là một minh chứng đau lòng cho thấy tầm quan trọng của việc theo dõi nhịp tim khi chạy bộ và các dấu hiệu cảnh báo sớm.
Người đặt nền móng cho phong trào Triathlon miền Trung
Sự ra đi của Tuân Võ iRonman là một mất mát không thể bù đắp đối với nền thể thao phong trào nước nhà. Không chỉ là một vận động viên xuất sắc, anh còn là người truyền lửa, người anh cả đầy nhiệt huyết.
Bảng vàng thành tích đáng nể
Tuân Võ bắt đầu bén duyên với thể thao 3 môn phối hợp từ giải Ironman 70.3 Đà Nẵng lần đầu tiên vào năm 2015. Sau quá trình rèn luyện bền bỉ và kỷ luật:
- Năm 2018: Anh xuất sắc lọt vào Top 4 vận động viên Việt Nam có thành tích tốt nhất tại Ironman 70.3 Đà Nẵng.
- Tháng 11/2018: Tại giải Ironman 140.6 (Full Ironman) vô cùng khắc nghiệt ở Langkawi (Malaysia) với các cự ly bơi 3,8km, đạp xe 180km và chạy bộ 42km, Tuân Võ đã cán đích sau 12 giờ 11 phút. Anh xếp hạng 188/1.250 vận động viên quốc tế và được World Triathlon Corporation công nhận là VĐV số 1 Việt Nam tại thời điểm đó.
- Danh hiệu: Anh được cộng đồng ưu ái gọi là một “Ironman sub 5” (hoàn thành cự ly 70.3 dưới 5 giờ) – một cột mốc thành tích là niềm mơ ước của hầu hết các vận động viên phong trào.
Vai trò lãnh đạo và dẫn dắt
Bên cạnh thành tích cá nhân, Tuân Võ còn gánh vác nhiều trọng trách lớn lao trong việc phát triển cộng đồng:
- Ủy viên Ban Chấp hành Liên đoàn Triathlon Việt Nam.
- Người sáng lập (Founder) và Chủ tịch Câu lạc bộ Đà Nẵng Triathlon.
- Người trực tiếp hướng dẫn, dìu dắt hơn 70 vận động viên tại Đà Nẵng tham gia các giải đấu lớn trong và ngoài nước.
Phân tích chuyên gia: Vì sao người khỏe mạnh như Tuân Võ lại đột quỵ?
Trường hợp của Tuân Võ đặt ra câu hỏi lớn khiến nhiều người hoang mang: Tại sao một người có lối sống khoa học, kỷ luật sắt đá và nền tảng thể lực sung mãn lại gặp sự cố tim mạch dẫn đến tử vong?
Cơ chế sinh lý của đột tử trong thể thao
Theo PGS.TS Võ Tường Kha, Trưởng Bộ môn Y học Thể thao, Trường Đại học Y Dược (ĐHQG Hà Nội), hiện tượng đột tử khi chơi thể thao không phải là hiếm gặp, ngay cả với VĐV chuyên nghiệp. Nguyên nhân chính thường liên quan trực tiếp đến hệ tim mạch:
- Rối loạn nhịp tim: Tăng hoạt động giao cảm quá mức gây ra các cơn nhịp nhanh kịch phát, làm tim mất khả năng bơm máu hiệu quả.
- Thiếu máu cơ tim: Khi vận động cường độ cao, tim hoạt động quá tải dẫn đến nhu cầu oxy vượt quá khả năng cung cấp của mạch vành, gây ngừng tim.
- Yếu tố môi trường: Thi đấu trong điều kiện nắng nóng khắc nghiệt (như các giải chạy mùa hè hoặc vùng nhiệt đới) dễ gây sốc nhiệt, mất nước và rối loạn điện giải, dẫn đến rối loạn thần kinh thực vật.
- Cạn kiệt năng lượng: Tụt đường huyết nghiêm trọng khiến não và tim bị “đói” năng lượng, dẫn đến hôn mê và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Mối liên hệ giữa thể thao sức bền và Rung nhĩ (Atrial Fibrillation)
ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam, nhận định về rủi ro tiềm ẩn của việc vận động cường độ cao kéo dài (như Marathon hay Ironman).
Các nghiên cứu y khoa uy tín đã chỉ ra rằng, những người tập luyện các môn sức bền ở cường độ quá cao trong thời gian dài có nguy cơ mắc chứng Rung nhĩ (Atrial Fibrillation) cao gấp 2-10 lần so với người bình thường (Andersen et al., 2013).
- Cơ chế: Khi vận động quá mức liên tục mà không có thời gian nghỉ ngơi và phục hồi đầy đủ, các buồng tim (đặc biệt là tâm nhĩ) phải chịu áp lực lớn, dẫn đến giãn nở và co bóp hỗn loạn.
- Hậu quả: Rung nhĩ tạo điều kiện hình thành cục máu đông trong tim. Khi cục máu đông này di chuyển lên não, nó gây tắc mạch não (đột quỵ nhồi máu não).
Việc Tuân Võ iRonman cảm thấy nhịp tim tăng cao bất thường và buộc phải dừng lại (“GÃY”) tại giải chạy Hải Phòng có thể chính là một dấu hiệu cảnh báo sớm (Prodromal symptom) của tình trạng quá tải tim mạch mà cơ thể đã phát ra nhưng chưa được can thiệp kịp thời.
Dấu hiệu cảnh báo và Lời khuyên an toàn cho cộng đồng Runner
Sự ra đi của Tuân Võ iRonman là bài học xương máu cho bất kỳ ai đam mê thể thao, từ người mới bắt đầu cho đến những VĐV lão luyện. Dưới đây là những khuyến cáo y khoa quan trọng để bảo vệ chính mình:
Quy tắc BEFAST nhận biết đột quỵ
Ngay cả người trẻ và người chơi thể thao cũng cần thuộc lòng quy tắc FAST (hoặc BEFAST) để nhận biết và cấp cứu kịp thời khi nguy cơ đột quỵ xảy ra:
- B (Balance): Mất thăng bằng, chóng mặt, đau đầu dữ dội.
- E (Eyes): Mờ mắt, giảm thị lực đột ngột.
- F (Face): Méo miệng, mặt xệ một bên, nhân trung lệch.
- A (Arm): Yếu hoặc liệt một bên tay/chân, không thể giơ đều hai tay.
- S (Speech): Giọng nói thay đổi, nói ngọng, ú ớ, khó diễn đạt.
- T (Time): Thời gian là vàng, cần gọi cấp cứu ngay lập tức khi thấy bất kỳ dấu hiệu nào trên.
Nguyên tắc tập luyện an toàn và bền vững
- Lắng nghe cơ thể: Đây là nguyên tắc vàng. Tuyệt đối không cố gắng thi đấu hay tập luyện khi nhịp tim tăng cao bất thường (vượt quá ngưỡng an toàn), đau tức ngực, khó thở hoặc cảm thấy kiệt sức nghiêm trọng. Hãy sử dụng các thiết bị như đồng hồ thông minh chạy bộ để theo dõi chỉ số cơ thể liên tục.
- Tầm soát tim mạch chuyên sâu: Những người chơi thể thao cường độ cao thường xuyên (như Tuân Võ iRonman) cần khám chuyên sâu tim mạch định kỳ (Holter điện tim, siêu âm tim gắng sức, gắng sức thảm lăn) để phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn như bệnh cơ tim phì đại hoặc rối loạn nhịp mà khám sức khỏe thông thường khó phát hiện.
- Chế độ hồi phục nghiêm ngặt: Nghỉ ngơi là một phần không thể thiếu của giáo án tập luyện. Sau các giải đấu lớn (Race), cơ thể cần thời gian dài để chữa lành các tổn thương vi thể ở cơ tim và hệ cơ xương khớp. Đừng quên bổ sung dinh dưỡng và chất điện giải đầy đủ.
Cộng đồng tiếc thương một “Chiến binh” quả cảm
Sự ra đi của Tuân Võ iRonman đã để lại khoảng trống lớn trong lòng người ở lại. Trên trang cá nhân, ca sĩ Đức Tuấn – một người anh em thân thiết trong giới Triathlon – đã chia sẻ đầy xúc động: “Nhìn cứ nhẹ nhàng mà ý chí sắt đá, kiên định kỷ luật cao. Chúng ta còn những lời hứa chưa thực hiện được… Anh sẽ hoàn thành 140.6 năm sau vì em”.
Liên đoàn Triathlon Việt Nam cũng dành những lời tri ân sâu sắc nhất tới Ủy viên Ban Chấp hành của mình: “Anh Tuân là một người chồng, một người cha… và trên hết là một người mà bất kỳ ai từng chơi triathlon đều yêu quý và kính trọng”.
Hàng loạt bình luận từ bạn bè, người thân và cộng đồng mạng đã bày tỏ sự thương tiếc vô hạn:
“Một người anh rất đáng ngưỡng mộ vì sự kiên trì tập luyện, vì sự nhiệt tình chu đáo quan tâm đến tất cả mọi người dù là bất kỳ ai… Sao anh ra đi đột ngột trong sự bàng hoàng nuối tiếc của mọi người? Anh đã sống trên cả tuyệt vời để lại tình yêu thương với mọi người.”
“Cuộc sống này lạ lắm. Có quá nhiều điều mình chưa kịp nói, chưa kịp hiểu, chưa kịp chuẩn bị… Nhiều lúc nghĩ đơn giản thôi, sáng mở mắt ra, còn thở, còn đi làm, còn được vận động, còn được sống một ngày trọn vẹn, đã là may mắn và hạnh phúc lắm rồi.”
“Mình tiếp xúc với anh Tuân gần chục năm. Từ ngày đầu đến với triathlon… Thực sự rất quý mến tính cách, sự tình cảm cũng như nỗ lực của anh Tuân trong cuộc sống cũng như trong thi đấu. Xin tạm biệt anh Tuân!”
Vĩnh biệt Tuân Võ iRonman – Chàng trai Đà Nẵng với nụ cười hiền hậu và ý chí thép. Tinh thần của anh sẽ còn mãi, tiếp tục truyền cảm hứng trong mỗi bước chạy, mỗi guồng đạp và mỗi sải bơi của cộng đồng Triathlon Việt Nam.
Tài liệu tham khảo:
- Andersen, K., Farahmand, B., Ahlbom, A., et al. (2013). Risk of arrhythmias in 52 755 long-distance cross-country skiers: a cohort study. European Heart Journal. https://academic.oup.com/eurheartj/article/34/47/3624/488277
