Bạn có biết rằng khi chạy marathon, não bộ của bạn không chỉ làm việc để điều khiển cơ thể, mà còn cung cấp năng lượng cho chính nó?
Một nghiên cứu mới đăng trên trang web bioRxiv.org vào ngày 10 tháng 10 năm 2023 đã chỉ ra rằng vận động viên chạy marathon dựa vào myelin, một loại mô béo bọc quanh sợi thần kinh, để làm nhiên liệu trong cuộc đua. Trong một hoặc hai ngày sau khi hoàn thành marathon, lượng mô này giảm đáng kể, theo kết quả quét não của các vận động viên. Hai tuần sau cuộc đua, mô béo não hồi phục gần như về mức trước khi thi đấu.
Myelin là gì và tại sao nó quan trọng?
Myelin là một loại mô béo có chức năng cách điện cho sợi thần kinh, giống như lớp cao su bọc dây điện. Sự cách điện này giúp tăng tốc độ truyền tín hiệu điện giữa các tế bào thần kinh, cho phép giao tiếp nhanh chóng và chính xác trong não bộ.
Myelin chiếm một phần lớn của não bộ con người, và được coi là một cấu trúc đơn giản với một nhiệm vụ đơn giản. Tuy nhiên, có thể có nhiều hơn thế, theo Klaus-Armin Nave, một nhà nghiên cứu sinh lý học thần kinh tại Viện Max Planck về Khoa học Đa ngành ở Göttingen, Đức. “Trong thời gian dài, người ta nghĩ rằng myelin là những cấu trúc cách điện được lắp ráp, bất động, không thay đổi nhiều sau khi được tạo ra”, ông nói.
Ngày nay, có bằng chứng cho thấy myelin là một cấu trúc động, tăng và giảm kích thước và số lượng tùy thuộc vào điều kiện tế bào.
Ý tưởng này được gọi là tính đàn hồi của myelin. “Đây là một lĩnh vực nghiên cứu nóng hổi”, ông nói. Các phân tử béo và các thành phần khác của myelin thường xuyên được thay thế, phân hủy và tái tạo lại, ông nói. Trong các thí nghiệm trên chuột, nhóm nghiên cứu của ông đã chỉ ra rằng các tế bào não có thể sử dụng các chất béo này khi đường – nguồn năng lượng thông thường của não – khan hiếm.
Nghiên cứu mới về myelin và chạy marathon
Carlos Matute, một nhà nghiên cứu sinh lý học thần kinh tại Trung tâm Nghiên cứu Hợp tác về Vật liệu Sinh học ở San Sebastián, Tây Ban Nha, tự hỏi liệu các chất béo này có thể cũng nuôi dưỡng não bộ của những vận động viên chịu đựng không.
Ông và các cộng sự đã nghiên cứu mức độ myelin trong não của một nhóm vận động viên chạy thành phố và núi bằng cách sử dụng chụp cộng hưởng từ (MRI). Họ đã tạo ra các bản đồ của myelin trong não của các thí sinh trước, trong vòng bốn giờ sau khi hoàn thành cuộc đua, và hai tuần sau đó, để so sánh.
Kết quả cho thấy rằng ngay sau một cuộc đua marathon, lượng mô béo não giảm mạnh. Trong hai tuần sau cuộc đua, mô béo não hồi phục gần như về mức trước khi thi đấu.
Trong khi carbohydrate vẫn là nguồn năng lượng chính cho các vận động viên, nghiên cứu này cho thấy rằng mô não cũng có thể đóng góp: việc sử dụng myelin là một hình thức “tính đàn hồi chuyển hóa” chưa biết trước đây, dường như duy trì chức năng não bộ trong điều kiện cực đoan.
Hậu quả và ý nghĩa của việc sử dụng myelin làm nhiên liệu
Việc sử dụng myelin làm nhiên liệu cho não bộ có thể có những hậu quả và ý nghĩa khác nhau. Một mặt, nó có thể là một cơ chế thích ứng để bảo vệ não bộ khỏi sự thiếu hụt năng lượng khi cơ thể phải chịu đựng nhiều.
Một mặt khác, nó có thể gây ra những tổn thương cho myelin và ảnh hưởng đến chức năng thần kinh. Nghiên cứu này cũng có thể có ý nghĩa lâm sàng, theo trang web Sciencenews.org.
Việc hiểu cách myelin của các vận động viên hồi phục nhanh chóng có thể cung cấp những manh mối cho việc phát triển các phương pháp điều trị mới, có thể cho những người đã mất myelin do lão hóa hoặc bệnh lý thần kinh ti degeneration.
Nhóm nghiên cứu đang tiếp tục theo dõi kết quả của họ; họ muốn xem liệu việc giảm myelin có ảnh hưởng đến chức năng não bộ hay không, và mất bao lâu để hồi phục hoàn toàn. Các nhà nghiên cứu cũng nhanh chóng chỉ ra rằng kết quả này không có nghĩa là chạy là xấu cho não bộ, và nói rằng có thể việc sử dụng và bổ sung lại nguồn năng lượng là có lợi vì nó tập luyện cho cơ chế chuyển hóa của não bộ.
Nói cách khác, chạy đường dài có có thể làm cho não bộ của bạn khỏe mạnh hơn và thông minh hơn. Theo một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Neurology vào năm 2020, những người chạy đường dài có thể có một lợi thế về trí nhớ và khả năng tư duy so với những người không chạy.
Nghiên cứu này đã theo dõi 122 vận động viên chạy marathon và 87 người không chạy trong 10 năm, và đánh giá chức năng não bộ của họ bằng các bài kiểm tra trí tuệ. Kết quả cho thấy rằng những người chạy marathon có điểm số cao hơn về khả năng nhận thức, nhớ và suy luận, và ít bị suy giảm trí tuệ hơn khi già đi.
Kết luận và lời khuyên cho các vận động viên chạy marathon
Trong bài viết này, iRace đã giới thiệu cho bạn một nghiên cứu mới phát hiện ra rằng vận động viên chạy marathon sử dụng myelin, một loại mô béo não, làm nhiên liệu trong cuộc đua.
Đây là một phát hiện bất ngờ và thú vị, cho thấy não bộ của chúng ta có thể thích nghi với những điều kiện khắc nghiệt và duy trì chức năng của nó. Tuy nhiên, việc sử dụng myelin làm nhiên liệu cũng có thể gây ra những tổn thương cho myelin và ảnh hưởng đến chức năng thần kinh. Do đó, các chuyên gia khuyên bạn nên chú ý đến sức khỏe của não bộ khi chạy marathon, và tuân theo những lời khuyên sau:
- Hãy ăn uống đầy đủ và cân bằng, bổ sung đủ carbohydrate, chất béo, protein và vitamin cho cơ thể và não bộ. Carbohydrate là nguồn năng lượng chính cho não bộ, và chất béo là thành phần quan trọng của myelin. Protein và vitamin cũng cần thiết cho sự phát triển và bảo vệ của các tế bào thần kinh.
- Hãy uống đủ nước và điện giải, để tránh mất nước và suy nhược cơ thể và não bộ. Mất nước có thể gây ra những triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, khó tập trung và giảm hiệu suất.
- Hãy nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc, để phục hồi cơ thể và não bộ sau khi chạy. Ngủ là một quá trình quan trọng để tái tạo lại myelin và cải thiện chức năng não bộ. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ngủ giúp tăng cường trí nhớ, sáng tạo và khả năng học tập.
- Hãy tập luyện đều đặn và hợp lý, để nâng cao thể lực và trí lực. Chạy là một hoạt động tốt cho sức khỏe, nhưng không nên quá sức. Hãy lựa chọn một mức độ chạy phù hợp với năng lực và mục tiêu của bạn, và tăng dần quãng đường và tốc độ theo thời gian. Hãy tránh chạy quá nhiều hoặc quá nhanh, vì điều đó có thể gây ra chấn thương cơ bắp, khớp xương và não bộ.
Gel Bổ Sung Năng Lượng Cao Cấp Maurten GEL 100 CAF 100mg - 40g
129,000vnđ
GU Roctane Gel
60,000vnđ
Tailwind Endurance Fuel
85.000vnđ
Hammer Nutrition Hammer Gel
40,000₫