Thời điểm nào báo hiệu bạn cần mua đôi giày chạy bộ mới?

Đôi giày chạy bộ  của bạn đã ở bên cạnh bạn trong suốt quãng đường dù đơn giản hay khó khăn. Nhưng cuối cùng, cũng sẽ đến lúc đôi giày của bạn cần phải thay thế; đặt chúng sang một bên và thắt chặt một đôi giày mới là điều quan trọng đối với hiệu suất và sự thoải mái khi chạy của bạn và trên hết là chạy với một đôi giày quá cũ còn tiềm tàng gây nên những chấn thương chạy bộ không đáng có.

Vậy “Khi nào thì tôi cần mua đôi giày chạy bộ mới?”

Bạn có thể thay lốp xe mỗi 50.000 km, thay dầu nhớt mỗi 5.000km, thay iPhone mỗi khi có đời mới ra,… Nhưng khi nào bạn nên thay giày chạy? Dù nhìn chung giày chạy có độ bền tốt hơn các đôi giày thời trang nhưng nó vẫn có “tuổi thọ” riêng của mình.

Không có câu trả lời chắc chắn cho vấn đề này. Theo các hãng giày thể thao, một đôi giày chạy có thể được dùng để chạy khoảng 600 km đến 1000 km. Với một người chạy trung bình 30 km mỗi tuần và chỉ sử dụng 1 đôi giày chạy, bạn nên thay giày chạy sau khoảng 6-9 tháng.

Tuổi thọ giày còn phụ thuộc vào tư thế chạy, trọng lượng cơ thể, mặt đường… Thông thường, runner nên thay giày khi chạy khoảng 400-800 km. (Nếu bạn theo dõi các lần chạy của mình bằng đồng hồ GPS hoặc điện thoại thông minh của mình, thật đơn giản để biết khi nào bạn đang ở trong phạm vi 300–800 km; nếu không, bạn có thể ước tính dựa trên số lượng bạn chạy mỗi tuần.) Tuy nhiên, runner có dáng chạy không đều hoặc tăng cường độ tập luyện trên địa hình gồ ghề, nên thay giày thường xuyên.

Dưới đây là các yếu tố bổ sung ảnh hưởng đến thời điểm thay giày chạy bộ của bạn

• Mục đích của đôi giày: Các dòng giày racing như NEXT% được thiết kế nhẹ hơn, hoàn trả lực tốt hơn để gia tăng thành tích của bạn trong khi thi đấu, tuy nhiên đây cũng là một sự đánh đổi. Vì được cấu tạo từ rất nhiều thành phần phức tạp khác nhau nên độ bền của những đôi giày racing cũng không cao.
• Trọng lượng và kỹ thuật của người chạy: Một điều khá hiển nhiên là trọng lượng của bạn càng cao thì độ bền giày của bạn càng thấp. Ngoài ra, những người chạy tiếp đất quá nặng nề hoặc kéo lê chân cũng làm tuổi thọ giày thấp hơn.
• Số lượng đôi giày bạn dùng để chạy: Nếu bạn có 2 đôi giày để luyện tập thay phiên thì tổng tuổi thọ của nó khi đó cũng lớn hơn tổng tuổi thọ của giày khi bạn chỉ chạy trong từng đôi riêng biệt. Giống như con người, giày chạy cũng cần thời gian “phục hồi”, nếu bạn cho nó thời gian để “nghỉ ngơi”, những đôi giày sẽ bền hơn.
• Điều kiện chạy: Dù đam mê chạy bộ của bạn là không giới hạn, nhưng nếu hạn chế chạy trong ngày mưa hoặc nắng gắt, chỉ chạy trên các bề mặt lý tưởng thì tuổi thọ đôi giày của bạn cũng sẽ tăng lên.
• Chăm sóc giày: Giữ cho giày khô và sạch sẽ cũng là một cách giúp tăng tuổi thọ của giày chạy.

Đi tìm giải đáp cho câu hỏi “Khi nào là thời điểm để thay đôi giày chạy bộ mới” ở trên iRace.vn đã tổng hợp từ nhiều nguồn mong đem đến cho bạn câu trả lời phù hợp nhất.

1. Tại sao phải thay giày chạy bộ?

Nếu ngoại hình không quan trọng với bạn, thì thật khó để biện minh cho việc thay giày chạy của bạn khi đôi bạn đang sử dụng còn hoạt động tốt – mặc dù có thể bị hư hỏng và hao mòn. Sự thật về mức độ thường xuyên bạn nên thay giày chạy bộ liên quan đến bên dưới bề mặt giày. Sau một thời gian sử dụng nhất định, khả năng ổn định của giày chạy có thể bị ảnh hưởng và điều đó dẫn đến các lý do thực sự để thay thế giày chạy bộ: tăng nguy cơ gây chấn thương. Nói một cách đơn giản bạn càng sử dụng giày chạy bộ đã bị mòn lâu nguy cơ gây hại cho chân của bạn càng lớn.

Thông thường bạn nên thay giày chạy của bạn sau khi sử dụng 500-800 km. Điều đó bởi vì tại thời điểm này phần đế giữa trên hầu hết các đôi giày sẽ mất khả năng phục hồi và ngừng hấp thụ sốc, có thể gây ra nhiều tác động đến cơ và khớp của bạn. Điều này có nghĩa rằng nếu bạn chạy trung bình khoảng 24 km mỗi tuần, bạn sẽ cần phải thay thế đôi giày của bạn khoảng mỗi 5-8 tháng. (Nếu bạn theo dõi các lần chạy của mình bằng đồng hồ GPS hoặc điện thoại thông minh của mình, bạn có thể dễ dàng tìm ra khi nào bạn đạt đến mức 500 – 800km. Nếu không, bạn có thể ước tính dựa trên số lượng bạn chạy mỗi tuần.)

Thông thường bạn nên thay giày chạy bộ của bạn sau khi sử dungh 500-800 km. Điều đó bởi vì tại thời điểm này phần đế giữa trên hầy hết các đôi giày sẽ mất dần khả năng phục hồi và giảm khả năng hoặc mất chức năng hấp thụ sốc và điều này cso thể gay ra nhiều tác động đến cơ và khớp của bạn. Điều này có nghĩa rằng

2. Những yếu tố ảnh hưởng đến độ bền của giày chạy bộ

Khi cần xác định độ bền của giày chạy bộ, có 3 yếu tố chính sau đây giúp bạn xác định:

Địa hình chạy bộ

Nơi bạn chạy; trên đường, đường mòn, đường đua, bên trong nhà là một trong những yếu tố lớn nhất sẽ quyết định đôi giày chạy của bạn kéo dài bao lâu. Hầu hết những đôi giày chạy bộ đều cho bạn biết địa hình lý tưởng cho đôi đó là gì, và đối với những loại không có địa hình lý tưởng, việc chạy trên đường thường là tiêu chuẩn. Trong thực tế, hầu hết các người chạy bộ đều chạy trên nhiều địa hình – ngay cả thành phố cũng có những công viên phủ đầy đá và bụi bẩn, thay đổi loại môi trường mà đế giày của bạn tiếp xúc. Điều quan trọng chính là đảm bảo rằng phần lớn các bước chạy của bạn phù hợp với địa hình mà giày được tạo ra, hoặc nếu không thì giày đó có thể không phải là lựa chọn tốt nhất cho thời gian sử dụng lâu dài.

Kiểu chạy

Kiểu chạy bằng chân bạn cũng ảnh hưởng đến độ bền một đôi giày. Nếu bạn không chắc chắn về vùng đất nơi bạn chạy bộ, hãy nhìn vào phần dưới của một đôi giày chạy được sử dụng nhiều và xem phần nào bị mòn nhiều nhất: trước, giữa hoặc gót. Biết được điều này giúp bạn có nhiều thông tin hơn khi tìm kiếm một đôi giày chạy bộ phù hợp hơn và chọn một loại để duy trì kiểu chạy.

• Tiếp đất bằng mũi chân (forefoot): kiểu chạy này phổ biến nhất cho người chạy nước rút và người chạy đồi, giày của bạn thường bị mòn dưới ngón chân cái hoặc đi ra bên ngoài / bên của mặt trước giày. Thường thì đế ngoài bị mòn để lộ đế giữa hoặc trong trường hợp mòn hơn là tất và chân.
• Tiếp đất bằng bàn chân giữa (midfoot): khu vực dưới xương ngón của bàn chân (giữa bàn chân), bị mòn theo cách tương tự như mũi chân trước.
• Tiếp đất bằng gót chân (heel): đây là kiểu chạy chung cho những người chạy đường dài. Thật không may, số liệu thống kê cho thấy kiểu chạy này thường xuyên cần thay giày chạy so với hai kiểu còn lại. Mặc dù phần còn lại của giày có thể trông nguyên sơ, nhưng nếu gót giày bị mòn quá mức thì bàn chân và mắt cá chân có thể bị tổn hại, làm giảm dần sự hỗ trợ, có thể dẫn đến chấn thương trước khi bạn nhận ra.

Hãy nhớ rằng, không có kiểu chạy đúng nhất khi nói đến cách chạy an toàn nhất. Hiểu và biết bạn là loại người chạy bộ đơn giản chỉ là bước đầu tiên trong việc có thể tìm thấy chiếc giày phù hợp hơn với bạn.

Người chạy bộ

Từ những yếu tố ảnh hưởng đến giày từ dưới lên, đến yếu tố chính ảnh hưởng đến nó từ phía trên: chính là bạn. Cân nặng và chiều cao của bạn, đóng một vai trò quan trọng trong việc khiến một đôi giày bền lâu. Hầu hết các đôi giày chạy bộ đều được thiết kế dựa trên thông số của một vận động viên chạy bộ trung bình, từ cân nặng đến chiều cao, tốc độ chạy, v.v. Nếu bạn là người có trọng lượng nặng hơn so với số liệu này, một đôi giày có thể bị mòn nhanh chóng và nhẹ hơn có thể khiến đôi giày bền lâu hơn trung bình.

Điều này cũng tương tự khi nói đến chiều cao của người sử dụng. Nếu cơ thể bạn khác rất nhiều so với mức trung bình của giày thì chỉ có một số đôi giày phù hợp nhất với bạn. Những đôi giày có sự hỗ trợ tăng lên, thường những thứ này được củng cố và làm cho ít bị mòn hơn. Nếu không chắc chắn, điều tốt nhất cần làm là hỏi trước khi bạn mua để biết liệu giày chạy bộ có phù hợp với bạn không.

3. Những dấu hiệu thể hiện giày của bạn chuẩn bị mòn

Kiểm tra phần đế giữa

Phần đế giữa (midsole) là bộ phận đầu tiên cần kiểm tra, nếu xuất hiện các đường nhăn nhúm, bạn cần thay giày mới. Cụ thể, các vạch thẳng đứng của đế vốn được thiết kế riêng, nhưng đường ngang nổi lên như bọt, chạy dọc thân là kết quả của việc chạy trên 500 km, cho thấy giày đã giảm mức đàn hồi.

Mẹo kiểm tra: Nhấn một ngón tay cái vào giữa giày của bạn tại phần đế giữa. Nếu cảm giác của bạn khi nhấn vào hơi bị khó khăn và cứng, không còn độ đàn hồi và đệm tốt nữa thì bạn nên thay một đôi giày chạy bộ khác. Phần đệm luôn là nơi chịu sốc và chống lại lực nén, nên nếu khu vực này đã trở nên cứng hơn thì sẽ không thể giảm tổn thương cho đôi chân của bạn được nữa.

Kiểm tra phần đế ngoài của giày chạy bộ:

Một dấu hiệu rõ ràng nhất khi nào cần thay giày chạy bộ là đế đã bị mòn. Đế giày bền hơn lớp đệm lót và lớp hấp thụ dư chấn. Điều này có thể khó khăn vì một số bộ phận sẽ cho thấy độ mòn lớn hơn nhiều so với các bộ phận khác của giày (tùy thuộc vào kiểu chạy của bạn). Vậy nên nếu phần đế đã bị mòn, chắc chắn đó chính là lúc bạn cần một đôi giày mới. Bạn không bao giờ nên chạy trong một đôi giày với phần đế đã bị mòn. Hãy để dành chúng để đi khi làm vườn hoặc cắt cỏ.

Mẹo kiểm tra: Hãy sử dụng ngón tay trỏ của bạn đè nhẹ sẵn lên phần đế giữa và giữ nguyên như vậy, sau đó dùng ngón tay cái của bạn để nhấn vào đế ngoài theo chiều từ đế ngoài đi vào phần đế giữa. Khi bạn cảm nhận lực nén của phần đế giữa lúc bạn chưa đẩy đế ngoài nhiều hơn so với khi bạn bắt đầu đẩy đế ngoài vào thì chứng tỏ phần đệm của đế giày đã bị bào mòn khá nhiều. Việc này đồng nghĩa với việc đôi giày chạy bộ của bạn đã không còn dẻo dai và linh hoạt nữa, bạn nên mau chóng sắm cho mình 1 đôi giày mới để có phần đệm tốt hơn.

Phần thân trên bị mòn

Đừng lo cho dù giày của bạn bẩn đến mức nào đi chăng nữa. Đó lại là một điều tốt. Điều đó có nghĩa là bạn đã và đang sử dụng chúng. Điều bạn nên quan tâm đó là các vết bị rách, sờn trên giày. Hãy nhìn qua đôi giày một lượt. Gót giày có bị dãn hơn không? Có chỗ nào trên đế ngoài bị mòn không? Bạn có thấy dáng giày thay đổi theo bàn chân mình  không? Đó chính là những dấu hiệu của việc đôi giày đã quá cũ rồi.

Nếu các cạnh của đôi giày của bạn đã mòn nhưng đế của nó vẫn có sức khỏe tốt, điều đó có thể có nghĩa là bạn đã chọn sai kích cỡ cho bàn chân của mình. Mặc dù chiều dài là cách đo kích cỡ giày, nhưng bàn chân phẳng rộng hơn hoặc có thể nhanh chóng khiến các cạnh của giày chạy bộ bị mòn. Nếu điều này xảy ra với bạn, một kích cỡ lớn hơn 1/2 có thể là thứ bạn cần cho giày của bạn, hoặc dây buộc có thể thích ứng với bàn chân khi chạy. Nếu bạn vẫn đang tiếp tục sử dụng đôi giày chạy bộ bị mòn, phần thân trên nên được gia cố là một điều cần xem xét.

Sờn gót chân bên trong

Giống như phần thân trên, sờn gót chân có thể là do sự không phù hợp về kích cỡ và mắt cá chân lộ ra và gây ra ma sát khi chạy. Một cách khắc phục đơn giản cho việc này có thể là thử buộc lại dây giày để cung cấp sự hỗ trợ tốt hơn cho phần trên của bàn chân, ngăn gót chân và mắt cá chân trượt khỏi giày. Bên cạnh đó, những đôi tất cổ thấp cũng có thể làm mòn lớp đệm bên trong và chất liệu, vì vậy hãy xem xét những đôi tất có chiều dài cao hơn nếu bạn bắt đầu chú ý đến phần sau của giày.

Đau và chấn thương

Bên cạnh tất cả các dấu hiệu khác, điều quan trọng nhất cần cảnh giác là nỗi đau. Một đôi giày chạy tuyệt vời sẽ khiến cơ thể bạn cảm thấy tốt như khi bạn bắt đầu, không có bất kì cơn đau kéo dài. Nếu bạn thấy bạn bắt đầu gặp phải tình trạng đau nhức ở những nơi bạn chưa từng có trước đây – đặc biệt là ở bàn chân, cẳng chân và mu bàn chân, điều đó có thể có nghĩa là đôi giày đang cần thay thế. Lắng nghe cơ thể của bạn là cách tốt nhất để đánh giá khi nào nên thay giày chạy bộ và để tránh chấn thương trước khi nó quá muộn.

Nếu bạn đang bị đau ngay cả khi giày của bạn tương đối mới, bạn có thể muốn nói chuyện với một chuyên gia chạy bộ tại một cửa hàng giày. Có thể bạn đang đi không đúng loại giày cho đôi chân của mình.

Dưới đây là các yếu tố bổ sung ảnh hưởng đến thời điểm thay thế giày chạy bộ của bạn:

• Giày tối giản có ít đệm, vì vậy chúng chỉ sử dụng được khoảng 500 km
• Giày chạy truyền thống và giày đệm tối đa có xu hướng kéo dài cho đến khoảng 800 km.
• Những người nặng hơn sẽ sử dụng được ít km so với những người nhẹ hơn, bất kể loại giày.
• Nếu bạn mang giày chạy bộ thường xuyên, số km sẽ được tính vào tổng số.
• Bụi bẩn trên giày của bạn không phải là vấn đề lớn, nhưng nếu bạn thấy giày có những hao mòn đáng kể, có lẽ đã đến lúc bạn phải thay giày. Cảnh giác với những vị trí trên giày bị hao mòn như gót chân, đế, rách hoặc bung chỉ.
• Nếu bạn nhận thấy sự khó chịu mới ở bàn chân, chân, đầu gối, hông hoặc lưng sau khi chạy, có lẽ đã đến lúc đi một đôi giày mới. Điều tương tự cũng đúng nếu bạn có vết phồng rộp hoặc cảm thấy vị trí da bị rát mà bạn chưa từng bị.

4. Mẹo kéo dài tuổi thọ của giày chạy bộ

Mặc dù giày chạy bộ cuối cùng sẽ bị mòn, nhưng bạn không muốn thay chúng quá sớm. Cũng giống như việc ngăn ngừa chấn thương khi chạy bộ, bạn sẽ sử dụng giày chạy của mình lâu hơn nếu bạn chăm sóc chúng đúng cách.

• Sở hữu ít nhất hai đôi giày. Nếu bạn chạy chỉ sử dụng một đôi giày, đôi giày đó sẽ gánh hết trọng lượng của bạn khi chạy và sử dụng hàng ngày. Nhưng việc mang nhiều đôi giày sẽ phân phối sự căng thẳng mà bạn đặt chúng, vì vậy tất cả chúng đều tồn tại lâu hơn.
• Chỉ nên mang giày chạy bộ khi tập luyện: Nếu có thói quen chạy bộ vào buổi sáng trước khi đi làm, bạn nên mang theo 2 đôi giày: 1 đôi cho chạy bộ và 1 đôi đi làm. Ngay khi chạy xong, cần cho đôi giày của bạn có thời gian nghỉ ngơi, không nên đeo nó suốt cả ngày.

• Đừng để giày ở nơi quá nóng hay quá lạnh: Giày chạy bộ không thích hợp để ở nhiệt độ quá cao hay quá thấp. Bạn nên sắm một cái tủ riêng để bảo quản giày chạy bộ, vừa gọn gàng vừa an toàn.
• Làm sạch giày. Giống như khi chạy bộ trong mưa, đôi giày của bạn cũng có thể gặp phải bùn hoặc bụi bẩn trên đường chạy của bạn. Bụi bẩn có thể làm phần thân trên của giày bị mài mòn, khiến giày bị mòn sớm dự định.(Vệ sinh giày chạy bộ đúng cách! Bạn đã biết chưa ? )
• Chạy trên bề mặt thích hợp. Giày chạy thông thường được sản xuất để chạy trên hè phố, và giày chạy đường mòn phù hợp khi chạy trên những con đường mòn. Giày thông thường sẽ không phù hợp nếu bạn lạm dụng chúng quá nhiều trên đường mòn và các vấu trên giày đường mòn của bạn sẽ bị mòn nhanh hơn trên đường bê tông thô.
• Tháo giày của bạn đúng cách: Rất nhiều người có thói quen tháo giày và xỏ giày mà không kè chỉnh lại dây giày. Thói quen này sẽ làm biến dạng phần gót giày, đồng thời còn làm ảnh hưởng đến độ ôm của giày. Bạn hãy nhớ thảo chỉnh dây mỗi khi mang giày và xỏ giày để bảo quản giày chạy bộ đúng cách.

Nguồn tổng hợp (Verywell,Travelgear, Vnexpress)